Özet
Bitlis-Uzuntaş Köyü Geleneksel Konut Mimarisi ve Koruma Sorunları
Bitlis İli, coğrafi konumu ve stratejik önemi nedeniyle farklı medeniyetlerin yerleşim alanı olmuştur. Farklı medeniyetlerin kültürü, yaşam biçimi, gelenek, görenek ve inançları kent merkezini ve kırsal yerleşmeleri şekillendirdiği gibi bu yerleşmelerdeki mimariyi de etkilemiştir. Bitlis İli Hizan İlçesi Uzuntaş Köyü kırsal mimarisinin ele alınacağı çalışmada, geleneksel konutlar kent merkezinde olduğu gibi topoğrafyaya uyumlu, birbirlerinin manzaralarını engellemeyecek şekilde yöresel malzemeler kullanılarak inşa edilmiş, kullanıcılarının yaşam ve üretim biçimine göre şekillenmiştir. Uzuntaş Köyü’nde, günümüze kadar herhangi bir koruma ve tescil çalışması gerçekleşmemiş olmasına rağmen yerleşim dokusu büyük ölçüde özgünlüğünü korumayı başarmıştır. Fakat eğitim ve iş olanaklarının kısıtlı olmasına bağlı büyük kentlere göçün artması ve köyde nüfusun azalması, yapıların terk edilmeleri, niteliksiz onarımlar, modern malzeme kullanımı vb. geleneksel dokuyu tehdit eden unsurlardır. Geleneksel dokuyu büyük ölçüde oluşturan konutların özgün niteliklerini kaybetmeden belgelenmesi gerekmektedir. Bu bağlamda çalışmada geleneksel yerleşim dokusu incelenerek konutların mimari özelliklerinin belgelenmesi amaçlanmış ve koruma sorunları ortaya konularak öneriler getirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Bitlis, Uzuntaş Köyü, Kırsal Mimari, Geleneksel Konut, Koruma
