Kıyı Bölgelerinde Arazi Kullanımı ile Haliç ve Plajlarda Çevresel Etkiler: Tekkeönü Nehir Havzası ve Hisar-Ovatekkeönü Plajları (Bartın, Türkiye) Örneği
(Land Use in the Coastal Zones with Environmental Impacts on the Estuary and Beaches: Case Study of Tekkeönü River Basin and Hisar-Ovatekkeönü Beaches of Bartın, Turkey
)
|
Yazar
|
:
Melih Öztürk
- Ercan Gökyer - Şahin Palta
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2017
|
|
Sayı |
:
S3
|
|
Sayfa |
:
97-104
|
Özet
Kıyı bölgesi nehir havzaları, yalnızca estetik ve rekreasyonel özelliklerinden dolayı değil, aynı zamanda arazi kullanım özelliklerinden ve buna bağlı çevresel etkilerden dolayı önemli peyzajlardır. Bu çalışmada, Tekkeönü havzasında (Bartın, Türkiye) Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak tampon bölgeler belirlenmiştir. Böylece, tampon bölgelerin ve bütün nehir havzasının arazi kullanım ve eğim durumları tespit edilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre, tarımsal alanlar 0.5 km'lik tampon bölgenin yaklaşık %48'ini oluşturmaktadır. Öte yandan bu tarımsal alanlar, 1 km'lik tampon bölgenin %40'ını kaplamaktadır. Bununla birlikte, tarım ve otlatma, eğim derecesinin 10°'den fazla olduğu nispeten dik bölgelerde uygulanmaktadır. Kırsal yerleşimler sırasıyla, 0.5 km ve 1 km’lik tampon bölgelerin yaklaşık %22'sinde ve %16'sında dağılmıştır. İlave olarak, bozuk ormanlar sırasıyla bu tampon bölgelerin yaklaşık %21 ve %23'ünde yaygınlık göstermektedir. Bu bozuk ormanların yaklaşık % 12'si Tekkeönü havzasının nispeten dik yamaçlarında (>10°) bulunmaktadır. Tarım alanları ve bozuk ormanlar, özellikle nehir havzasının dik yamaçlarında, toprak erozyonu ve nehir kirliliği açısından potansiyel tehditler oluşturmaktadır. Bu nedenle havzanın sürdürülebilir yönetimi için koruma odaklı tedbirler alınmalıdır.
Anahtar Kelimeler
Kıyı bölgesi, Arazi kullanımı, CBS, Çevresel etkiler, Nehir havzası, Haliç ve plaj.
Abstract
Coastal zone river basins are significant landscapes not only from their aesthetic and recreational features but also from their land use characteristics and associated environmental impacts. In this study, the buffer zones were designated within the Tekkeönü river basin of Bartın, Turkey using the Geographical Information Systems (GIS). Thus, the land use and slope situations of the buffer zones and overall river basin were determined. According to the results of this study, the agricultural areas constitute approximately the 48% of the 0.5 km buffer zone. On the other hand, they cover 40% of the 1 km buffer zone. However, the agriculture and grazing are practiced at relatively the steep lands where the slope degree is more than 10°. The rural settlements are scattered at almost 22% and 16% of the 0.5 km and 1 km buffer zones respectively. In addition, the handicapped forests spread about 21% and 23% of these buffer zones respectively. About 12% of these handicapped forests exist on the relatively steep slopes (>10°) of the Tekkeönü river basin. The agricultural areas and handicapped forests are potential threats for the soil erosion and river pollution particularly at the steep slopes of the river basin. Therefore, conservative precautions should be taken in order to achieve sustainable management of the basin, estuary and beach.
Keywords
Coastal zone, Land use, GIS, Environmental impacts, River basin, Estuary and beach.
