Özet
Türkiye’deki İllerin Etkinliklerinin Sosyo-Ekonomik Temel Göstergelerle Veri Zarflama Analizi Kullanarak İncelenmesi
Veri Zarflama Analizi (VZA), doğrusal programlama modeline dayalı parametrik olmayan bir analiz yöntemidir. VZA çoklu girdi ve çıktıyı işleyerek karar verme birimlerinin göreli etkinliğini ölçebilen matematiksel programlama tabanlı bir tekniktir. Bu çalışmada, öncelikle Veri Zarflama Analizi’nin matematiksel yapısı, uygulama aşamaları ve analizde en yaygın kullanılan CCR ve BCC modelleri tanıtılmıştır. Bu çalışmada, Türkiye’deki illerin sağlık, eğitim, ekonomi ve banka alanında sosyo-ekonomik göstergeler ile etkinliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Verileri çalışmaya uygun bulunan 81 ilin etkinliğini ölçmek için Veri Zarflama Analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu analizde sağlık, eğitim ve banka alanlarında çıktı yönelimli CCR modeli, ekonomi alanında ise çıktı yönelimli BCC modeli kullanılmıştır. Modellerin çözümünde Veri Zarflama Analizi programı olan EMS (Efficiency Measurement System) kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda etkin olan iller bulunup ve etkin olmayan iller için referans değerleri belirlenmiştir. Sağlık, eğitim, ekonomi ve banka alanlarında illerin etkinlikleri grafik ile gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Veri Zarflama Analizi, İllerin Etkinliği, Sosyo-Ekonomik Göstergeler.
