Türkçe

Quick access


Bu Dergi DOI ve Crosscheck üyesidir


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.




Karayolu Tehlikeli Madde Taşımacılığı Kapsamında Tünel Güvenliği ve Risk Analizi
(Tunnel Safety and Risk Analysis within the Scope of Dangerous Goods Transport on Roads )

Author : Saliha Çetinyokuş   - Alp Geyik  
Type : Copyright
Printing Year : 2020
Number : 10-3
Page : 492-510


Özet
Karayolu ulaştırma altyapısında tüneller, coğrafi kısıtların aşılabilmesine olanak tanımaları nedeniyle büyük sosyal ve ekonomik öneme sahip özel ulaşım yapılarıdır. Kesintisiz hizmet sunan bu yapılarda güvenlik ise güncelliğini koruyan önemli bir konudur. Geçmiş kazalar, karayolu tünellerindeki güvenliğin sorgulanması gereksinimini doğurmuştur. Uluslararası düzeyde tünel güvenliğinin sağlanmasına yönelik yaklaşımlar geliştirilmeye çalışılmış, uygulamaların standartlaştırılması amaçlanmıştır. Bu çalışma kapsamında karayolu tünel güvenliğinin, en riskli tehlikeli madde taşımacılığı özelinde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Öncelikle dünya genelinde mevcut durum ve uluslararası mevzuat değerlendirilmiş, ülkelerin uygulamaları incelenmiştir. Ardından ülkemiz için konuya yönelik durum tespiti yapılarak olası problemler özetlenmiş, çözüm ve öneriler sunulmuştur. Çalışmada ayrıca, tünelde LPG taşımacılığı için ALOHA (Areal Locations of Hazardous Atmospheres- Tehlikeli Atmosferlerin Bölgesel Yerleri) yazılımı üzerinden örnek bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Uygulamada, Senaryo (i): Yangın meydana gelmeden kimyasal kaçağın olduğu durum, Senaryo (ii): Kimyasal kaçağı sonrası jet yangını görüldüğü durum ve Senaryo (iii): BLEVE (Kaynayan sıvı genleşen buhar bulutu patlaması) üzerinden yangın, patlama ve toksik yayılım etkileri modellenmiştir. En geniş etki mesafeleri BLEVE sonucunda kırmızı, turuncu ve sarı tehlike bölgeleri için sırasıyla 10kW/sq m (60 saniye içinde potansiyel ölüm) =355m, 5.0kW/sq m (60 saniye içinde ikinci derece yanıklar) =502m ve 2kW/sq m (60 saniye içinde acı) =781m olarak belirlenmiştir. Ücretsiz bir yazılım olan ALOHA’nın, karayolu tehlikeli madde taşımacılığı uygulayıcı ve denetleyicileri için pratik olarak kullanılabileceği gösterilmiştir. Tehlikeli maddelerin tünellerden geçişi, önceden senaryolar üzerinden modellenerek uygun yol güzergâhı belirlenebilir. Böylece, tehlikeli madde taşımacılığında zaman kaybı ve maddi giderler bertaraf edilebilecektir.

Anahtar Kelimeler
Karayolu ulaşımı, tünel güvenliği, tehlikeli madde taşımacılığı, risk analizi, ALOHA yazılımı.

Abstract
Tunnels are specific transport structures having great social and economic importance in road transport infrastructure due to their ability to overcome geographical limitations. Safety is an important issue in these structures since they provide uninterrupted service. Past accidents have led to the need to question the safety of road tunnels. Approaches for providing international-level tunnel safety have been developed and are intended to be standardized practices. In the study, it was aimed to evaluate the safety of road tunnels in terms of the riskiest, dangerous goods being transported. First, the current situation in the world and international legislation were evaluated and country practices were examined. Afterwards, due diligence was made for our country, possible problems were summarized, and solutions and suggestions were presented. Besides, a case study was carried out through the ALOHA (Areal Locations of Hazardous Atmospheres) Software for the transportation of dangerous goods in the tunnel. In practice, the effects of fire, explosion and toxic dispersion were modelled on the scenarios of (i) a leaking tank where a chemical is not burning as it escapes into the atmosphere, (ii) a leaking tank, where a chemical is burning like a jet fire and (iii) BLEVE (Boiling Liquid Expanding Vapor Explosion), the tank explodes and the chemical burns in a fireball. The largest effect distances of BLEVE for red, orange and yellow threat zones were 10kW / sq m (potentially lethal within 60 sec) =355m, 5.0kW / sq m (2nd-degree burns within 60 sec) =502m and 2kW / sq m (pain within 60 sec) =781m, respectively. It has been shown that ALOHA, a free software, can be used practically to manage road hazards. The passage of hazardous materials through tunnels can be modelled on scenarios in advance and an appropriate road route can be determined. Thus, wastes of time and material expenses in dangerous goods transportation can be eliminated.

Keywords
Road transport, tunnel safety, dangerous goods transportation, risk analysis, ALOHA Software.

Advanced Search


Announcements

Formerly Karabuk University
Journal of Institute of Social Sciences between 2013-2020
(ISSN: 1309-436X eISSN:2147-7841))

Adress :Journal of Humanities and Tourism Research
Phone :0370 418 86 00 Fax :0 370 418 83 33
Email :nturker@karabuk.edu.tr

Web Yazılım & Programlama Han Yazılım Bilişim Hizmetleri