Özet
Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Devlet Okullarında İlkokul Eğitimine Dair Öğretmen Görüşleri: Sinop İli Örneği
Geçtiğimiz on yılda Ortadoğu’daki politik ortam giderek daha gergin ve karmaşık bir hale gelmiş ve bölge halkı kitleler halinde Türkiye’ye sığınmıştır. Yoğunluğu artarak devam eden sığınmacı ve sığınma talebindeki ailelerin çocukları da yine politik baskı, çatışma ve ekonomik sıkıntılara maruz kalmaktadır. Türkiye, uyguladığı açık kapı politikasıyla mağdur insanlara yardım eli uzatılmıştır. Bu durumun çocuklar açısından ortaya çıkardığı sorunların en önemlisi eğitimdir. Bu çalışmanın amacı bu durumdaki öğrencilerin devlet okullarındaki eğitimleriyle ilgili olarak mevcut ya da çıkabilecek sorunlara dair öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesidir. Bu amacı gerçekleştirebilmek için nitel araştırma yöntemi kullanılarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın modelini nitel araştırma yöntemlerinden tümevarım analizi modeli oluşturmaktadır. Nitel araştırma, bir konuda derinlemesine bilgi toplamayı içeren bir araştırma biçimidir. Olaylarla ilgili veriler doğal ve gerçekçi bir biçimde ortaya konmaya çalışılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşmede araştırmacı önceden sormayı planladığı soruları içeren görüşme protokolünü hazırlar. Buna rağmen gerekirse görüşmenin akışına bağlı olarak bazı yan veya alt sorular da yöneltilebilir ve kişinin yanıtlarını açması sağlanabilir. Yabancı uyruklu öğrencilerin devlet okullarında eğitimlerine dair öğretmen görüşlerine ulaşılmaya çalışılırken şu sorulara cevap aranmıştır: Yabancı Uyruklu Öğrenci kimdir? İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve okul yönetiminden yabancı uyruklu öğrencilere verilen eğitim hakkında ne gibi bilgi ve destek veriliyor? Okullara verilen bir program var mıdır? Okullarda nasıl bir eğitim veriliyor? Yabancı uyruklu öğrencilerin devlet okullarına yerleştirilmesine ilişkin öğretmen bakışları nasıldır? Araştırmanın kapsamı Sinop ili Fatih İlkokulu ve Cumhuriyet İlkokulu öğretmenlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemiyle belirlenmiş 20 öğretmenden oluşmaktadır. Veriler analiz edilmeden önce, araştırmacılar veri döküm dosyası hazırlanmış ve daha sonra tümevarım yoluyla analiz edilmiştir. Hazırlanan anahtar kavram listeleri karşılaştırılmış ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Analiz aşamasında kategoriler belirlenmiştir. Belirlenen kategoriler, kodların ve temaların tümüne ilişkin veri oluşturmak anlamına gelmektedir. Yabancı Uyruklu Öğrenci tanımı, düzenli düzensiz göçmenleri, Türkiye’de bulunan diplomat ailelerinin çocuklarını ve hiçbir devlet uyruğunda bulunmayan tüm çocukları içermektedir. Bu araştırmada, etnik çatışma nedeniyle zorunlu olarak aniden ülkelerini terk etmek zorunda kalan savaş mağduru sığınmacı ailelerinin çocuklarının eğitimiyle ilgili öğretmen görüşleri değerlendirilmiştir. Türkiye’de özellikle kamp dışı eğitime dair bir boşluk ve düzensizlik olduğu ve dil sorunu yaşamaları nedeniyle, nitelikli bir eğitim sağlanamadığı gözlemlenmektedir. Araştırma sırasında Yabancı Uyruklu Öğrenci nitelemesiyle çoğunluk Suriyeli öğrenciler olmakla beraber, Afgan, İran ve Irak uyruklu öğrencilerin de içinde bulunduğu bir ortamda öğretmenlerin bu öğrencilerin eğitiminde zorlandıkları ve acil çözüm yöntemlerinin oluşumuna dair beklentileri saptanmıştır. Yabancı uyruklu öğrenciler konusu, artık Türkiye eğitim sisteminin bir gerçeği haline dönüşmüştür. Göçlerin başlangıçta geçici olduğu düşünülmüştür. Ancak uluslararası gelişmeler sonucunda henüz tam anlamıyla olmasa da kalıcı veya uzun süreli olacakları aşikâr hale gelmiştir. Böylece bu insanların çocukları, devlet okullarına kabul edilmeye başlamıştır. Ancak devletin ve Bakanlığın bu duruma hazırlıklı olmamasından dolayı bazı problemlerin yaşanması kaçınılmaz olmuştur. Uygulanmakta olan mevcut politikaların yetersiz olduğu öğretmenler nazarında da dile getirilmiştir. Bu durum çözümlenmesi gereken acil bir durum haline gelmiştir. Bu nedenle yabancı uyruklu öğrencilerle ilgili eğitim sisteminde uzun vadeli planlar yapılması zorunluluk arz etmektedir.
Anahtar Kelimeler
Yabancı, sığınmacı, göç, öğrenci, okul, eğitim
