Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesinde Muhafaza Edilen 1903 Envanter Numaralı Kur’ân-ı Kerîmin Tezhip Sanatı Açısından İncelenmesi
(Examination of the Qur'an with Inventory Number 1903, which is Conserved in the Kastamonu Manuscript Library, in terms of the Art of Illumination
)
|
Yazar
|
:
Mine Dilber
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2022
|
|
Sayı |
:
12-3
|
|
Sayfa |
:
521-540
|
Özet
Dini, ilmî ve edebî konuları ihtiva eden el yazması eserler, yazıldıkları dönemlere tanıklık etmiş birer yaşayan kültür varlığı olmaları bakımından önemlidir. Dolayısıyla ülkemizde ve yurtdışında bulunan birçok kütüphane, müze ve özel koleksiyonlarda muhafaza edilen el yazması eserlerin gerek bilim gerekse sanat yönüyle ele alınıp, günümüz araştırmacılarının hizmetine sunulması hususunda önem arz etmektedir. Bu kütüphaneler arasında yer alan ve geçmişte birçok beylik, devlet ve kültürü bünyesinde barındıran tarihi bir dokuya sahip Kastamonu ilinde yer alan Yazma Eser Kütüphanesi de birer yaşayan tarih olarak ifade edebileceğimiz birçok değerli el yazması Kur’an-ı Kerîme ev sahipliği yapmaktadır. Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi’nde bulunan bu el yazması eserler arasında yer alan 1903 envanter numaralı Kur’an-ı Kerim’in tezyinatı çalışmanın konusunu oluşturmuştur. Çalışma kapsamında ele alınan eserin seçiminde, ilgili eserin bezemesinin bulunması ve daha önce çalışılmamış olması belirleyici unsur olmuştur. Eserin, yapılan literatür taraması ve kütüphane çalışanlarından edinilen bilgi neticesinde sanatsal açıdan daha önce herhangi bir çalışmaya konu olmadığı bilgisine ulaşılmıştır. Tezyini unsurları açısından analiz edilen bu el yazması Kur’an-ı Kerim birer kitap sanatı olan tezhip sanatı çerçevesinde değerlendirilmiş, esere ait kompozisyonların motif, üslup tahlili yapılıp, ait olduğu dönem özelliklerini yansıtıp yansıtmadığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışma Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesinden edinilen eser görselleriyle ve desen çizimleriyle desteklenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kur’an-ı Kerim, Tezhip, Cilt
Abstract
Manuscripts containing religious, scientific and literary subjects are important in that they are living cultural assets that have witnessed the periods in which they were written. Therefore, it is important that the manuscripts preserved in many libraries, museums and private collections in our country and abroad are handled in terms of both science and art and presented to the service of today's researchers. Among these libraries, the Manuscript Library located in Kastamonu, which has a historical texture that has many principalities, states and cultures in the past, also hosts many valuable manuscripts of the Qur'an, which we can describe as living history. The decoration of the Qur'an with inventory number 1903, which is among these manuscripts in the Kastamonu Manuscript Library, was the subject of the study. In the selection of the work considered within the scope of the study, the presence of the decoration of the relevant work and the fact that it has not been studied before were the determining factors. As a result of the literature review and the information obtained from the library staff, it was learned that the work was not the subject of any artistic work before. This manuscript, which has been analyzed in terms of ornamental elements, has been evaluated within the framework of the art of illumination, which are the arts of the Qur'an, and it has been tried to reveal whether the compositions of the work reflect the characteristics of the period it belongs to by analyzing motifs and styles. The study was supported by the visuals of the works obtained from the Kastamonu Manuscript Library.
Keywords
The Holy Quran, Illumination, Binding
