Yüzey Kaplama Çinilerinde Görülen Bozulmalar ve Bozulmaların Tespitine İlişkin Çizelge Önerisi
(Deteriorations Observed in Surface Tiles and Chart Suggestion on Determination of Deteriorations
)
|
Yazar
|
:
Işılay Konak
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2022
|
|
Sayı |
:
12-1
|
|
Sayfa |
:
125-146
|
Özet
Çini, sahip olduğu estetik görünüş, dayanıklılık ve elverişli kullanım özelliğiyle, mimari anıtlarda yüzey kaplama malzemesi olarak sıklıkla tercih edilmiştir. Yüzey kaplama malzemesi olarak çini kullanımı, duvarlarda, sütunlarda, sandukalarda, kubbe madalyon ve kasnaklarında, pencere şebekelerinde, mihraplarda, minarelerde vb. mimari yapı elemanlarında görülmektedir. Yüzey kaplamasında kullanılan çiniler, bahsi geçen taşıyıcı elemanlar ile birlikte varlığını sürdürecekleri bütünleşik bir düzende tasarlanırlar. Çinilerin, bağlı bulundukları taşıyıcı duvarların ve bağlayıcı malzemelerinin tarihi süreçte maruz kaldıkları farklı bozulma etkenleri, çeşitli bozulmaların gelişmesine de sebep olmaktadır. Bu makalede, yüzey kaplama malzemesi olarak kullanılan çiniler ile taşıyıcılarında ve bağlayıcılarında meydana gelebilecek bozulmaların, ulaşılabilen görseller ile desteklenerek tanımlanması amaçlanmaktadır. Aynı zamanda yürütülecek bu tür çalışmalarda kullanılmak üzere, bozulmaların ana ve alt başlıklar altında incelenebileceği detaylı bozulma çizelgesi hazırlanmış, çini bozulmalarının incelenmesinde örnek teşkil ederek katkı sağlaması da amaçlanmıştır. Nitekim tarihi yapılarda kullanılmış yüzey kaplama çinilerinde görülen bozulmaların doğru uygulamalar ile onarılması, öncelikle mevcut bozulmaların doğru ve bütüncül açılardan ele alınarak tanımlanmasına bağlıdır.
Anahtar Kelimeler
Çini, Bozulma, Koruma, Onarım, Bozulma Çizelgesi.
Abstract
Due to its aesthetic appearance, durability and convenient use, tile has often been preferred as a surface coating material in architectural monuments. The use of tiles as a surface coating material is used in walls, columns, sarcophagi, domes, medallions and pulleys, windows, altars, minarets, etc. seen in architectural building elements. The tiles used in the surface coating are designed together with the load-bearing walls. Different deterioration factors that the tiles, the load-bearing walls and the binding mortars to which they are attached, have been exposed in the historical process, also cause the development of various deteriorations. This paper aims to describe the deteriorations that may occur in the tiles used as surface coating material and their carriers and binders, by supporting them with accessible visuals. At the same time, a deterioration chart has been prepared to be used in such studies, and it is aimed to be an example in examining tile deterioration. As a matter of fact, repairing the deteriorations seen in the surface coating tiles used in historical buildings with the right applications depends primarily on the definition of the existing deteriorations by considering them from a correct and holistic perspective.
Keywords
Tile, Deterioration, Protection, Repair, Deterioration Chart.
